Küresel borsa piyasalarında son günlerde yaşanan dalgalanmalar, Japon yenindeki değer artışı ve ABD'den gelen zayıf ekonomik verilerin etkisiyle büyük bir kriz ortamı yaratmış durumda. Japon Nikkei Borsası, bu olumsuz etkiler nedeniyle %12,4 oranında değer kaybetti. Bu düşüş, diğer Asya piyasalarını da derinden etkiledi. Güney Kore ve Tayvan endeksleri %8’den fazla değer kaybederken, Avrupa'daki borsa endeksleri de benzer bir düşüş yaşadı. Londra'daki FTSE 100 endeksi, son üç ayın en düşük seviyesine gerileyerek %32’den fazla değer kaybetti.
ABD piyasalarında açılış saatlerinde gözlemlenen düşüşlerin ardından, Nasdaq Composite ve S&P 500 endeksleri gün içinde kısmi toparlanma gösterdi. Nasdaq, açılışta %6,3 düşerken, S&P 500 %4'ten fazla geriledi. Öğleden sonra Nasdaq'ın düşüşü %3,7'ye, S&P 500'ün kaybı ise %3,1'e indi.
Ekonomist Prof. Dr. Volkan Öngel, ABD'nin Temmuz ayı istihdam raporunun beklenenden zayıf gelmesinin, piyasalarda büyük bir satış baskısına yol açtığını belirtti. Öngel, “Bu durum, ABD ekonomisinin resesyona girebileceği endişelerini artırdı ve küresel piyasalarda sert düşüşlere neden oldu. 1987’deki Kara Pazartesi’yi hatırlatan bu durumun, FED’in yıl sonu faiz indirim kararlarına kadar devam edebileceğini düşünüyoruz” şeklinde konuştu.
Japon yenindeki değer kazancı ise dikkat çekici bir diğer gelişme oldu. Japonya Merkez Bankası'nın geçtiğimiz hafta faiz oranlarını 15 baz puan artırarak %0,25’e çıkarması, Japon yeninin ABD Doları karşısında %14 değer kazanmasına yol açtı. Bu artış, Japon hisse senetleri üzerinde negatif bir baskı oluşturarak carry trade işlemlerinin gevşemesine neden oldu.
Borsa İstanbul'da da bu küresel piyasa çalkantıları etkisini gösterdi. BİST 100 endeksi, hafta başında %6,72’lik bir düşüşle 9.769,69 puana geriledi ve devre kesici uygulandı. Düşüşler devam edince ikinci bir devre kesici uygulaması yapıldı. Dr. Öğr. Üyesi Melih Sefa Yavuz, “BİST 100 endeksi, Nikkei endeksindeki düşüşün Japon yenindeki yükselişten kaynaklandığını düşünüyorum. Küresel piyasalardaki bu hareketler kısa vadede devam edebilir, ancak uzun vadede toparlanma bekliyorum” dedi.
Yavuz, devre kesici uygulamalarının piyasalardaki ani düşüşleri engellediğini ancak yatırımcılar üzerinde olumsuz algılar oluşturabileceğini ve toparlanma sürecini uzatabileceğini vurguladı. “Bu tür önlemler piyasanın aşırı düşüşlerden korunmasına yardımcı olur, ancak yatırımcıların temkinli olmaları gerektiğini düşünüyorum” şeklinde konuştu.
