Nezahat Onbaşı, Türk Kurtuluş Savaşı'na dokuz yaşında katılan, cesaretiyle tanınan ve 12 yaşında onbaşı rütbesine terfi eden önemli bir kadın kahramandır.
Nezahat Onbaşı kimdir?
Nezahat Onbaşı, gerçek adıyla Nezahat Baysel, Türk Kurtuluş Savaşı’nın unutulmaz kahramanlarından biridir. 1925 yılında Kırcaali’de doğmuş ve henüz dokuz yaşındayken babası Hafız Halit Bey ile birlikte savaşa katılmıştır. Babası, 70. Alay Komutanı olduğu için Nezahat, savaş cephelerinde büyümüş ve cesaretiyle dikkat çekmiştir.
Nezahat, Geyve Savaşı, Konya İsyanı, I. ve II. İnönü Savaşları, Sakarya Meydan Muharebesi ve Gediz Muharebeleri gibi pek çok önemli çatışmada yer almıştır. Özellikle İnönü Savaşı’ndaki katkıları, Mustafa Kemal Atatürk’ün takdirini kazanmıştır. 12 yaşında tümen komutanı Ahmet Derviş Paşa tarafından onbaşı rütbesine terfi ettirilmiştir.
TBMM’nin 30 Ocak 1921 tarihli oturumunda, Nezahat Onbaşı’ya İstiklal Madalyası verilmesine karar verilmiş, ancak bu madalya 2013 yılında torununun kızı Gizem Ünaldı’ya takdim edilmiştir. Nezahat, savaş yıllarında cephelerde geçirdiği çocukluğu sayesinde ata binmeyi ve silah kullanmayı öğrenmiştir. İlk asker elbisesini 1920’de giymiş ve ilk silahı, cephede tanıştığı Çerkes Ethem tarafından hediye edilmiştir.
Gediz Cephesi’nde, geri dönen askerleri toparlamak için “Ben babamın yanına ölmeye gidiyorum, siz nereye gidiyorsunuz?” sözleriyle askerlerin önüne dikilmesi, onun bir kahraman olarak tarihe geçmesini sağlamıştır. Savaş sonrası İstanbul’a dönen Nezahat, eğitimine Bursa Amerikan Kız Koleji ve İstanbul Kumkapı’da devam etmiş, ancak ortaokuldan sonra eğitimini yarıda bırakmıştır. 1931 yılında İstiklal Madalyası sahibi Yüzbaşı Mehmet Rıfat Bey ile evlenmiş ve çiftin iki kızı olmuştur.
Eşi Mehmet Rıfat Bey, Atatürk’ün yaverleri arasına girmesi üzerine Nezahat, Dolmabahçe Sarayı’nda düzenlenen devlet törenlerine katılmıştır. 1974’te eşini kaybeden Nezahat, 1944 yılında Samet Ağaoğlu’nun “Kuvayı Milliye Ruhu” adlı kitabıyla kamuoyuna tanıtılmıştır. 1994 yılında Gülhane Askeri Tıp Akademisi’nde hayatını kaybeden Nezahat Onbaşı, cenazesi askeri törenle Karacaahmet Mezarlığı’na defnedilmiştir.
Hayatı ve kahramanlık hikâyesi, Ozan Bodur’un “Meclis’in Unuttuğu Kahraman Nezahet” kitabında ele alınmıştır. 2013 yılında ise Meclis Başkanı Cemil Çiçek, gecikmeli olarak kendisine takdim edilecek İstiklal Madalyası’nı, torununun kızı Gizem Ünaldı’ya sunmuştur. Nezahat Onbaşı’nın kahramanlık hikâyesi, sanatçı Şeref Manun tarafından çizgi roman olarak da yayımlanmıştır.
Nezahat Onbaşı hangi savaşlarda yer aldı?
Nezahat Onbaşı, Geyve Savaşı, Konya İsyanı, I. ve II. İnönü Savaşları, Sakarya Meydan Muharebesi ve Gediz Muharebeleri gibi önemli çatışmalarda yer aldı.
Nezahat Onbaşı’nın babası kimdir?
Nezahat Onbaşı’nın babası, 70. Alay Komutanı Hafız Halit Bey’dir.
Nezahat Onbaşı’nın İstiklal Madalyası ne zaman verildi?
Nezahat Onbaşı'nın İstiklal Madalyası, TBMM'nin 30 Ocak 1921 tarihli oturumunda kendisine takdim edilmesine karar verilmiş, ancak madalya 2013 yılında torununun kızı Gizem Ünaldı'ya verilmiştir.
