Çankırı, İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan ve coğrafi yapısıyla dikkat çeken bir şehirdir. İlin tarımsal potansiyeli, büyük ölçüde ovalarına bağlıdır. Ancak, Çankırı'daki ovaların özellikleri ve tarıma elverişlilik durumu, bölgenin coğrafi ve hidrolojik yapısından etkilenmektedir. Bu yazıda, Çankırı'daki ovaları detaylı bir şekilde inceleyerek, tarım açısından önemlerini ve sınırlılıklarını ele alacağız.
Çankırı'daki ovaların genel özellikleri
Çankırı'da Kızılırmak Havzası dışında kayda değer büyük ovalar bulunmamaktadır. Ancak, Kızılırmak Havzası ve diğer küçük ovalar, bölgenin tarımsal faaliyetleri için önemli bir alan oluşturmaktadır. İldeki ovalar başlıca beş ana başlıkta incelenebilir:
1. Kızılırmak Havzası ovaları
Kızılırmak Havzası, Çankırı'nın en önemli tarım alanlarından biridir. Havzanın Çankırı sınırları içinde kalan bölümü yaklaşık 30 km uzunluğunda olup, batı-doğu doğrultusunda uzanır. Bu havza, Kızılırmak'ın yanı sıra çeşitli çay ve derelerin birleştiği bir bölgedir. Ovalar, kuzeye doğru yaklaşık 25 km boyunca devam eder.
Kızılırmak Havzası'ndaki ovalar, alüvyonlu toprakları sayesinde her türlü tarıma uygundur. Ancak, havzanın sularının tuzlu olması, sulanabilir tarım arazilerinin sınırlı kalmasına neden olmaktadır. Bu durum, bölgedeki tarımsal faaliyetleri kısıtlayan önemli bir faktördür.
2. Devrez Çayı çevresindeki ovalar
Devrez Çayı, Çankırı'nın önemli su kaynaklarından biridir ve çevresinde tarıma elverişli ovalar bulunmaktadır. Bu ovalar, Kurşunlu'nun güneyinden başlayarak Devrez Çayı boyunca uzanır ve Ilgaz İlçesi çevresinde genişler. Ilgaz'a kadar yaklaşık 2 km'lik dar bir şerit halinde devam eden ovalar, buradan itibaren genişlemektedir.
Devrez Çayı'nın suladığı bu ovalar da alüvyonlu topraklara sahiptir ve her türlü tarım faaliyetine uygundur. Bölgede yetiştirilen ürünler, çiftçilerin geçim kaynağını oluşturmaktadır.
3. Tatlıçay çevresindeki ovalar
Tatlıçay ve Korgun Çayı'nın birleştiği noktada yer alan bu ovalar, tarımsal açıdan potansiyel barındırsa da, suların tuzlu olması nedeniyle sulama yapılamamaktadır. Bu durum, bölgedeki tarım faaliyetlerini olumsuz etkilemektedir. Tatlıçay çevresindeki ovalar, coğrafi olarak önemli bir konuma sahip olsa da, tarımsal verimlilik açısından sınırlıdır.
4. Orta ilçesindeki ova
Orta İlçesi'nde bulunan bu ova, doğudan batıya doğru uzanan 15 km uzunluğunda ve yaklaşık 2 km genişliğinde bir alanı kaplamaktadır. Bu ova, bölgenin tarımsal faaliyetleri için önemli bir potansiyele sahiptir. Ancak, diğer ovalarda olduğu gibi, su kaynaklarının tuzlu olması, tarımsal sulamayı kısıtlamaktadır.
5. Çerkeş Ovası
Çerkeş Ovası, Çankırı'nın diğer ovalarına göre oldukça küçük bir alanı kaplar. Bu ova, alüvyonlu topraklarla kaplı olmasına rağmen, sınırlı büyüklüğü nedeniyle tarımsal faaliyetler açısından daha az öneme sahiptir. Ancak, bölgedeki çiftçiler için önemli bir geçim kaynağıdır.
Çankırı ovalarının tarımsal potansiyeli
Çankırı'daki ovalar, alüvyonlu toprakları sayesinde tarıma elverişli olsa da, suların tuzlu olması ve sulama imkânlarının kısıtlı olması, tarımsal verimliliği olumsuz etkilemektedir. Özellikle Kızılırmak Havzası ve Devrez Çayı çevresindeki ovalar, bölgenin en önemli tarım alanlarıdır. Ancak, su kaynaklarının kalitesi, tarımsal üretimi sınırlandıran bir faktördür.
