Kelebek hastalığı, tıbbi terimiyle "Sistemik Lupus Eritematozus" (SLE) olarak bilinen otoimmün bir hastalıktır. Bu hastalık, vücudun bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırması sonucu ortaya çıkar. Lupus vücudun çeşitli bölgelerini etkileyebilen ve semptomları zamanla değişebilen bir hastalıktır. "Kelebek hastalığı" ismi biraz yanıltıcıdır çünkü bu isim hastalığın bazı cilt semptomlarının yüzde kelebek kanadı şeklinde ortaya çıkmasından gelir.
Kelebek hastalığı belirtileri
Akne, kızarıklık ve diğer cilt sorunları:
- Kelebek şeklinde döküntü: Yüzün ortasından başlayıp yanaklara ve burun köprüsüne yayılan kırmızımsı bir döküntüdür. Güneşte vakit geçirildiğinde bu döküntüler daha belirgin hale gelebilir.
- Deri döküntüleri: Vücudun diğer bölgelerine yayılabilen kırmızı, pullu veya kabarık döküntüler olabilir.
Eklem belirtileri:
- Eklemlerde ağrı ve şişlik: Özellikle ellerde, bileklerde ve dizlerde olabilir.
- Eklem sertliği: Sabahları eklem hareketlerinde sertlik hissi olabilir.
Sistemik belirtiler:
- Baş ağrısı: Özellikle migren benzeri şiddetli baş ağrıları meydana gelebilir.
- Aşırı yorgunluk ve halsizlik: Sürekli yorgunluk hissi, hastalığın en belirgin özelliğidir.
- Kilo kaybı: İştahsızlık veya metabolizma değişiklikleri sonucu kilo kaybı yaşanabilir.
Organ belirtileri:
- Böbrekler: Böbreklerde iltihaplanma veya fonksiyon bozukluğuna bağlı semptomlar (ödem, idrar renginde değişiklikler, kan basıncında artış gibi)
- Kalp: Perikardit (kalp zarı iltihabı) veya miyokardit (kalp kası iltihabı) gibi kalp sorunları.
Diğer belirtiler:
- Nörolojik belirtiler: Baş ağrısı, uyuşukluk, unutkanlık gibi nörolojik semptomlar olabilir.
- Raynaud fenomeni: Parmak uçlarının soğuk veya stres gibi tetikleyicilerle beyazlaması, morarması ve ardından kırmızıya dönmesi.
- Damar iltihabı: Damar duvarında iltihabi değişikliklere bağlı olarak vaskülit denilen durumlar görülebilir.
Tanı ve tedavi
Doktorlar bir kişinin kelebek hastalığı olup olmadığını semptomlarına bakarak ve bazı testler yaparak anlamaktadırlar. Doktorlar semptomlara neyin sebep olduğunu anlamak için küçük bir deri parçası almak, kan örneklerini kontrol etmek veya idrar ve eklem sıvısını analiz etmek gibi farklı testler yapabilirler.
Alacağınız tedavi türü belirtilerinizin ne kadar ciddi olduğuna ve vücudunuzun hangi bölümlerini etkilediğine bağlıdır. Amaç, semptomları kontrol altında tutmak, alevlenmeleri önlemek ve organlarımızı zarar görmekten korumaktır. Kelebek hastalığı tedavisi şunları içerebilir:
- İlaçlar: Steroidler, bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar ve sıtma ilaçları gibi çeşitli ilaçlar kullanılabilir.
- Güneşten korunma: Güneş ışığına karşı hassasiyet nedeniyle güneşten koruyucu önlemlerin alınması önemlidir.
- Düzenli doktor kontrolleri: Hastalığın seyrini izlemek ve gerekiyorsa tedaviyi ayarlamak için düzenli doktor kontrolleri gereklidir.
Kelebek hastalığı, her bireyi farklı şekilde etkileyen ve dikkatle ele alınması gereken bir hastalıktır. Doğru tıbbi bakım ve bilgiyle semptomlarımızın sorumluluğunu üstlenebilir ve hayat standartlarınızı daha iyi hale getirebilirsiniz.
