Halis Bayancuk, Türkiye'nin tanınmış Selefi görüşe sahip bir figürüdür ve El-Kaide ile IŞİD gibi terör örgütleriyle ilişkili olduğu iddialarıyla gündeme gelmiştir. Birçok kez tutuklanmış, 2021'de "silahlı terör örgütü kurma veya yönetme" suçundan 12 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılmış, 2023'te tahliye edilmiştir.
Halis Bayancuk kimdir?
Halis Bayancuk, diğer adıyla Ebu Hanzala, uzun yıllar boyunca Türkiye'nin gündeminde yer almış ve İslami köktendincilikle anılan bir isimdir. 1 Şubat 1985 doğumlu olan Bayancuk, Zaza asıllı bir aileden gelmekte ve yaşamında sıkça terörle bağlantılı faaliyetlerle adından söz ettirmiştir. El-Kaide ve IŞİD gibi terör örgütleriyle ilişkili olduğu iddiaları, onun defalarca gözaltına alınması ve tutuklanmasıyla kamuoyunda geniş bir yankı uyandırmıştır.
Bayancuk, Bingöl'ün Yamaç Köyü'nde doğmuş, ancak ailesinin göçebe bir yaşam tarzı nedeniyle çocukluk yıllarını Diyarbakır, Adana, Kayseri ve İstanbul gibi çeşitli şehirlerde geçirmiştir. Babası Hacı Bayancuk, Hizbullah yöneticilerinden biri olarak tanınmış, Diyarbakır Emniyet Müdürü Gaffar Okkan'a düzenlenen suikastın planlamasındaki rolü nedeniyle yargılanıp ceza almıştır. İlkokul eğitimini Diyarbakır'da tamamlayan Halis Bayancuk, ailenin sık sık yer değiştirmesi sebebiyle öğrenim hayatını farklı şehirlerde sürdürmüştür.
İlköğreniminin ardından Diyarbakır İmam Hatip Lisesi'nde okula başlayan Bayancuk, ailesinin İstanbul'a taşınmasıyla birlikte burada din eğitimi almaya yönelmiştir. Bu süreçte çeşitli din adamlarından dersler alarak kendini geliştirmiştir. 2000 yılında İstanbul'da gözaltına alınmış, iki hafta ev hapsinde tutulduktan sonra Diyarbakır'a dönerek eğitimine burada devam etmiştir.
Bayancuk’un hayatındaki önemli dönemeçlerden biri ise 2000'li yılların başında Mısır'a gitmesidir. El-Ezher Üniversitesi'nde eğitim almayı planlamış olsa da vize alamamıştır. Yaklaşık beş yıl boyunca Mısır'da kalan Bayancuk, Arapça öğrenmiş ve İslami gruplarla yakın ilişki kurmuştur. Burada Selefi anlayışla derinlemesine tanışan Bayancuk, Türkiye'ye döndüğünde bu fikirleri yaymaya başlamıştır.
2007 yılında Türkiye'ye dönüş yapan Halis Bayancuk, İstanbul’da aktif faaliyetlere girişmiş ve Selefi görüşlerine dayalı bir hareket oluşturmaya yönelmiştir. Bağcılar ve Bayrampaşa bölgelerinde sohbetler düzenleyen Bayancuk, sosyal medya platformları aracılığıyla da etkili bir şekilde tanıtım yapmıştır. "TevhidDersleri.org" web sitesini kurmuş; Tevhid Dergisi’ni yayımlamaya başlamış ve Ebu Hanzala Hoca adıyla YouTube üzerinden içerikler üretmiştir.
Bayancuk’un ismi özellikle IŞİD ve El-Kaide gibi terör örgütleriyle olan olası bağlantılarıyla öne çıkmıştır. 2014 yılında sosyal medya üzerinden yayımladığı bir video ile IŞİD’e destek verici açıklamalarda bulunmuş, “IŞİD bizim Müslüman kardeşimizdir” ifadesini kullanmıştır. Bu açıklama kamuoyunda, onun IŞİD ile yakın ilişkilere sahip olduğu yönünde değerlendirilmelerine yol açmış ve hatta Türkiye’deki örgütlenmenin liderlerinden biri olduğuna dair iddialar ortaya atılmıştır. Ancak Bayancuk, bu suçlamaları reddetmiş ve IŞİD ile doğrudan bir bağlantısının bulunmadığını beyan etmiştir.
Yine de Bayancuk’un IŞİD adına üye kazandırmak için gizli mescitler inşa ettiği ve yerel yapılanmalarla bağlantılar kurduğu öne sürülmüştür. Ayrıca, İstanbul’da örgütün lideri olarak bilinen “Ebu Ubeyde” kod adlı İlyas Aydın ile yakın ilişki içerisinde olduğu iddia edilmiştir.
Halis Bayancuk, IŞİD ve El-Kaide bağlantıları nedeniyle pek çok kez gözaltına alınmış ve tutuklanmıştır. İlk kez 2008 yılında bir sinagoga saldırı planı yapmak suçlamasıyla tutuklanmış, ardından tahliye edilmiştir. 2011 yılında El-Kaide operasyonu kapsamında yeniden tutuklanmış ve 2014 yılında IŞİD operasyonları çerçevesinde bir kez daha gözaltına alınmıştır. 2017 yılında IŞİD'in üst düzey yöneticisi olduğu iddiasıyla tutuklanan Bayancuk, toplamda 8 yıl tutuklu kalmıştır.
Bayancuk, Şubat 2021'de “silahlı terör örgütü kurma veya yönetme” suçlamasıyla 12 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılmıştır. Ancak, 11 Temmuz 2023 tarihinde tahliye edilmiştir.
Halis Bayancuk, 2006 yılında Zeynep Özer ile evlenmiş ve bu evlilikten bir çocukları olmuştur. Oğlu Muhammed Hanzala, 2016 yılında dünyaya gelmiştir. Ailesinin özel hayatı, Bayancuk’un kamuoyunda tanınan bir figür haline gelmesinin ardından sıklıkla merak konusu olmuştur.
Halis Bayancuk hangi cemaatten?
Halis Bayancuk, özellikle Selefî bir görüşü benimsemiş ve bu doğrultuda faaliyetlerde bulunmuştur. Selefîlik, İslam’ın ilk kuşaklarına (Selef-i Salih) dayanan, geleneksel ve katı bir yorumdur. Bayancuk, herhangi bir tarikat veya cemaatle özdeşleşmek yerine, Selefî bir anlayışla dini yaymayı hedeflemiştir. Ancak, bu görüşlerin zamanla çeşitli İslami gruplarla etkileşim içinde olduğu da söylenebilir. Özetle, Bayancuk'un kendisi bir cemaatten ziyade, Selefî hareketin bir parçasıdır.
Halis Bayancuk kimle evli?
Halis Bayancuk, 2006 yılında Zeynep Özer ile evlenmiştir. Bu evlilikten bir oğulları olmuştur; Muhammed Hanzala, 2016 yılında dünyaya gelmiştir. Zeynep Özer hakkında ise daha fazla bilgi bulunmamaktadır, çünkü Bayancuk'un eşi ve ailesi genellikle medya ve kamuoyundan uzak durmuştur.
Halis Bayancuk Selefi mi?
Halis Bayancuk, Selefi düşünceyi benimsemiş bir isimdir. Selefilik, İslam'ın ilk nesilleri olan Selef-i Salih’e dayanan ve hadisler ile temel İslami öğretilere sıkı bir şekilde bağlı kalmayı savunan bir yaklaşımdır. Bayancuk, bu anlayışı benimseyerek Selefî hareket içinde yer almıştır.
Onun dini yaklaşımı, geleneksel tarikatlara değil, doğrudan Selefi inanç ve öğretilere dayanmaktadır. İstanbul'da gerçekleştirdiği sohbetler ve sosyal medya üzerinden yaptığı yayınlar, Selefî görüşlerin yaygınlaşması amacıyla düzenlenmiştir. Daha fazla kişiye ulaşmak adına TevhidDersleri.org adlı bir internet sitesi kurmuş ve Tevhid Dergisi’ni yayınlamaya başlamıştır.
Selefilik nedir?
Selefilik, özellikle "bid'at" (dini yenilik) ve şirk (Allah’a ortak koşma) gibi kavramlara karşı oldukça duyarlıdır. Bu yaklaşımı benimseyenler, dini yenilikleri reddederek yalnızca İslam’ın ilk kuşak toplumunun ve sahabe döneminin öğretilerine bağlı kalırlar. Halis Bayancuk da bu düşünce doğrultusunda, geleneksel İslami anlayışları eleştirip reddederek, Selefi bir perspektif ile dini yorumlamış ve buna uygun çalışmalar yürütmüştür.
