Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de devam eden 29. BM İklim Değişikliği Konferansı (COP29) kapsamında önemli kararlar alındı. Konferansta, 2022 yılında iklim değişikliğinin etkilerine karşı en savunmasız ülkelere mali yardım sağlamak amacıyla kurulan “Kayıp ve Hasar Fonu”nun tam olarak faaliyete geçirilmesine karar verildi. Fon, taahhüt edilen 750 milyon ABD doları ile 2025 yılından itibaren iklim değişikliğiyle mücadele eden ülkeler için projeler finansmanı sağlamayı hedefliyor.
COP29’da bir diğer önemli gelişme ise, Paris Anlaşması'nın 6. maddesinin tamamen onaylanmasıydı. Bu madde, küresel karbon piyasaları aracılığıyla ülkeler arasında emisyon ticaretini ve iş birliğini teşvik etmeyi amaçlıyor. 10 yıl süren müzakerelerin ardından, Paris Anlaşması'nın 6.4. maddesi de kabul edildi ve karbon ticaretiyle ilgili kurallar netleştirildi. Bu düzenlemelerle, sera gazı emisyonlarının azaltılmasına katkı sağlanması ve sürdürülebilir kalkınmanın desteklenmesi bekleniyor.
Paris Anlaşması Madde 6.4 ile, ülkeler arasında esnek bir iş birliği mekanizması sağlanarak emisyon ticareti yoluyla ulusal iklim hedeflerine ulaşılması hedefleniyor. Bu iş birliği sayesinde, ülkelerin ulusal iklim planlarını uygulama maliyetlerinin yılda 250 milyar dolara kadar azalması öngörülüyor.
Kayıp ve Hasar Fonu, ilk olarak Mısır’daki COP27’de kurularak, iklim değişikliği nedeniyle en savunmasız durumda olan ülkelere destek sağlamayı amaçlamıştı. Birleşik Arap Emirlikleri’nde düzenlenen COP28’de ise fonun başlatılması kararı alınmış, ancak bu süreç tam olarak işler hale getirilmemişti. Şimdi ise COP29’da fonun tamamen faaliyete girmesiyle, iklim krizinin olumsuz etkilerine karşı daha somut adımlar atılması bekleniyor.
Emisyon Ticareti nedir?
Emisyon ticareti, sera gazı emisyonları için bir üst limit belirleyen ve bu limitin zamanla düşürülmesini sağlayan bir sistemdir. Bu sistem, işletmelere veya ülkelere belirli bir emisyon kotası tanır ve emisyonlarını bu kotaya göre sınırlar. Tesisler, belirlenen sınırları aşarsa, daha fazla emisyon yapabilmek için diğer tesislerden emisyon kredisi satın alır. Bu sistem, emisyonları azaltma hedeflerini daha esnek ve verimli bir şekilde gerçekleştirmenin yollarını sunar.
