İlk Hava Şehidi Cengiz Topel araştırılıyor.
Cengiz Topel kimdir?
Cengiz Topel, 2 Eylül 1934 tarihinde İzmit’te doğdu. Trabzonlu Tekel tütün eksperi Hakkı Bey ve Mebuse Hanım’ın üçüncü çocuğu olarak dört çocuklu bir ailede büyüdü. İlkokul eğitimine Bandırma’da başlayan Topel, babasının tayini nedeniyle Gönen’de devam etti. 1943 yılında babasını kaybettikten sonra ailesi İstanbul’a yerleşti. Ortaöğrenimini Kadıköy Yeldeğirmeni Okulu’nda tamamladıktan sonra, lise eğitimine Haydarpaşa Lisesi’nde başlayarak Kuleli Askeri Lisesi’ne geçiş yaptı ve 1953 yılında mezun oldu.
1955 yılında Kara Harp Okulu’ndan asteğmen rütbesiyle mezun olan Topel, havacılık tutkusuyla hava sınıfına ayrıldı. NATO kapsamında pilotaj eğitimi almak üzere Kanada’ya gönderildi ve burada T-6, T-33 ve F-86 uçaklarıyla eğitim aldı. 1957 yılında pilot brövesini takarak Türkiye’ye döndü ve Merzifon 5. Ana Jet Üs Komutanlığı’nda göreve başladı. 1961 yılında Eskişehir 1. Hava Ana Jet Üssü’ne atandı ve 1963’te yüzbaşılığa terfi etti.
Cengiz Topel, 8 Ağustos 1964 tarihinde Kıbrıs’taki Erenköy Direnişi sırasında Türk Hava Kuvvetleri’nin dörtlü F-100 kolunun lideri olarak görevlendirildi. Görev sırasında, uçağı Rum uçaksavarları tarafından vuruldu ve zorunlu olarak paraşütle atladı. Ne yazık ki, Rum güçleri tarafından esir alındı ve işkenceye maruz kaldı, bu süreçte hayatını kaybetti. Cengiz Topel, Türk Hava Kuvvetleri’nin Cumhuriyet tarihindeki ilk hava harp şehidi olarak anılmaktadır.
Cengiz Topel’in anısını yaşatmak amacıyla Türkiye’nin birçok bölgesinde park, cadde ve sokaklar onun adıyla anılmaktadır. Gaziantep ve Kayseri’de birer semt, Ankara’nın Mamak ve Çubuk ilçelerinde, İzmir’in Konak ilçesinde ve İstanbul’un Gaziosmanpaşa, Eyüp ve Kartal ilçelerinde mahalleler, Cengiz Topel’in adını taşımaktadır. Topel, sadece bir pilot değil, aynı zamanda bir kahraman olarak Türk milletinin gönlünde yer almıştır.
Cengiz Topel olayı nedir?
Cengiz Topel olayı, 8 Ağustos 1964'te Kıbrıs'taki Erenköy Direnişi sırasında meydana gelen bir hava harekâtı ile ilgilidir. Türk Hava Kuvvetleri'ne ait F-100 uçakları, Kıbrıs'taki Rum hedeflerine saldırmak üzere görevlendirilmiştir. Cengiz Topel, bu uçaklardan birinin pilotu olarak görev yapıyordu.
Operasyon sırasında, uçağı Rum uçaksavar ateşiyle vurulmuş ve paraşütle atlamak zorunda kalmıştır. Ancak, paraşütle indiğinde Rum güçleri tarafından esir alınmış ve ağır işkencelere maruz kalmıştır. Topel'in ölümü, 9 Ağustos'ta duyurulmuş ve bu olay Türkiye'de büyük bir infiale yol açmıştır.
Cengiz Topel, Türk Hava Kuvvetleri'nin ilk hava şehidi olarak anılmakta ve ismi birçok okul, cadde ve parka verilerek yaşatılmaktadır. Bu olay, Kıbrıs'taki Türk askerlerinin mücadelesinin sembollerinden biri haline gelmiştir.
Cengiz Topel ne tür işkencelere maruz kaldı?
Cengiz Topel, esir alındıktan sonra ağır işkencelere maruz kaldığı bildirilmiştir. Rum güçleri tarafından yakalandığında, kendisine çeşitli fiziksel şiddet uygulanmış ve konuşturulmaya çalışılmıştır. Bu süreçte, başına dipçik darbeleriyle vurulmuş, bilgi vermesi ve Türkiye aleyhine konuşması için zorlanmıştır. Ölümünden önceki bu işkence süreci, onun ölümüne neden olan ciddi yaralanmalara yol açmıştır. Topel’in durumu, daha sonra Türkiye'de büyük bir tepki ve infiale neden olmuş, onun anısı ulusal bir kahraman olarak yaşatılmaya devam etmiştir.
Cengiz Topel nerede esir düştü?
Cengiz Topel, 8 Ağustos 1964 tarihinde Kıbrıs'ta, özellikle Erenköy bölgesinde, Rum güçleri tarafından esir düşmüştür. Uçağının vurulmasının ardından paraşütle iniş yaptıktan sonra yakalanmış ve işkenceye maruz kalmıştır.
