Tarihin derinliklerinden gelen bir hikâyenin parçası olan İnandık Vazosu, Hitit uygarlığının en gizemli ve en çarpıcı eserlerinden biridir. Çankırı’nın İnandık Köyü’nde keşfedilen bu eşsiz vazo, üzerindeki kabartmalarla 3.600 yıl öncesine ait bir dini evlilik törenini adeta yeniden canlandırıyor.
İnandık Vazosu
1966 yılında, Çankırı’ya yakın İnandık Höyüğü’nde yapılan kazılarda ortaya çıkarılan bu vazo, Eski Hitit Dönemi’ne (MÖ 17-16. yüzyıl) ait. Asur Ticaret Kolonileri Çağı’ndan Hitit İmparatorluğu’na uzanan süreçte, kabartmalı vazo geleneğinin en önemli örneklerinden biri olarak kabul ediliyor.
Bugün Anadolu Medeniyetler Müzesi’nde sergilenen bu eser, yalnızca arkeologlar için değil, tarih ve sanat meraklıları için de büyüleyici bir kaynak.
Vazonun üzerindeki gizem
İnandık Vazosu’nun en dikkat çekici yanı, üzerindeki dört frizde (şerit) işlenmiş kabartmalar. Bu sahneler, kutsal bir evlilik törenini anlatıyor. Peki bu figürler bize ne anlatıyor?
1. Friz: Hazırlıklar ve kutsal ritüeller
-
Çanak çömlek yapan erkekler, tören için hazırlık yapıyor.
-
Lir çalan müzisyenler, düğünün müzikli bir şölene dönüştüğünü gösteriyor.
-
Tanrı ve dua eden figürler, törenin dini boyutunu vurguluyor.
2. Friz: Kurban ve sunular
-
Bir boğa, törenle kurban ediliyor. Bu, Hititlerde kutsal hayvan kurban etme geleneğinin bir kanıtı.
-
Tanrı’ya içki sunan bir figür, Hititlerde şarabın veya diğer içkilerin dini törenlerdeki rolünü gösteriyor.
3. Friz: Kutsal evlilik sahnesi
-
Bir tanrı ve tanrıça, izdivaç yatağında oturuyor. Bu sahne, Hitit mitolojisindeki kutsal evlilik (hieros gamos) ritüelini yansıtıyor.
-
Kılıçlı muhafızlar, törenin önemini ve korunaklı bir ortamda gerçekleştiğini gösteriyor.
4. Friz: Eğlence ve yaşamın devamı
-
Erotik bir sahne, üremenin ve neslin devamının kutsallığını simgeliyor.
-
Akrobatlar ve müzisyenler, düğün şenliklerinin neşeli ve hareketli geçtiğini anlatıyor.
İnandık Vazosu neden bu kadar önemli?
İnandık Vazosu, yalnızca bir çömlek değil, Hitit toplumunun sosyal, dini ve kültürel yaşamına dair bir belge. Bu vazo sayesinde:
- Hititlerin dini inançlarını,
- Toplumsal cinsiyet rollerini (kadın-erkek iş bölümü),
- Müzik, eğlence ve sanata verdikleri değeri,
- Mimari ve seramik sanatındaki ustalıklarını öğrenebiliyoruz.
Bu eşsiz eser, Çankırı’nın antik dönemdeki önemini bir kez daha hatırlatıyor. Hititlerin Hanhana adlı kült merkezinde bulunan vazo, bölgenin dini ve ticari bir merkez olduğunu kanıtlıyor.
