Çankırı, Türkiye'nin önemli kaya tuzu rezervlerine sahip bir bölge olarak dikkat çekiyor. 35 milyon yıl önce deniz suyunun kuruması sonucu oluşan kaya tuzu blokları, dünyanın en saf tuzları arasında yer alıyor ve Türkiye’nin tuz ihtiyacının büyük bir kısmını karşılıyor. Çankırı Karatekin Üniversitesi’nden Doç. Dr. Hüdayi Ercoşkun, bu tuz bloklarının, 400 ila bin metre kalınlığında yerin altındaki tuz kayaçlarının jeolojik hareketlerle yüzeye çıkmış halinden oluştuğunu belirtiyor.
Bu tuz bloklarının, özellikle bölgedeki tarımı zorlaştırdığına dikkat çeken Ercoşkun, tuzun yüzeydeki akarsularla birleşerek tuzlu su halini alması nedeniyle bitkilerin gelişiminin engellendiğini söyledi. Buna rağmen, Çankırı'daki tuzlu topraklarda yetişen kavunların tatlılık, koku ve lezzet açısından oldukça farklı ve özel olabiliyor.
Ercoşkun, Çankırı'da bulunan bu tuz yataklarının hem bölge ekonomisi hem de tarımı üzerinde önemli etkiler yaratmaya devam ettiğini ve tuzun yeryüzüne çıkarak hem doğal hem de ticari değer taşıdığını belirtti.
Çankırı tuzunun milyonlarca yıl önce deniz suyundaki tuzun kuruması ile oluştuğunu söyleyen Ercoşkun, “Bu bölgede kuzeyden güneye ve güneyden kuzeye doğru bir basınç oluşmasından dolayı kırık gerçekleşmiş. Bu kırığın doğal sonucu olarak yerin birkaç yüz metre altında olan tuz kayaçları yukarıya doğru hareketlendi. Bu hareketlenmenin doğal bir sonucu olarak yeryüzüne en yakın tuz madenleri ortaya çıktı. Çankırı tuzu 35 milyon yıl önce oluşmaya başladı. Bu oluşum sırasında özellikle yaz aylarında hızlı bir buharlaşma sebebiyle deniz suyundaki tuz kurudu ve beyaz katmanlar halinde oluştu. Kış mevsimlerinde ise deniz tabanına kil birikerek siyah bölgeleri oluşturdu. Bugün tuz blokları, 400 metre ila bin metre arasındaki bir kalınlığın gün yüzüne çıkmış halidir" dedi.
Çankırı'daki tuz yataklarının yeryüzüne çok yakın olduğuna dikkat çeken Ercoşkun, "Bu bölgede tuzun yüzeye çok yakın bulunması ve bu tuzun yüzey suları ile birlikte yıkanması sonucu bölgedeki akarsular, neredeyse doymuş tuzlu şeklinde akmaktadır. Yerin altına inen sular, yerin altındaki tuz ile buluşarak tuzu alıp yeryüzüne taşıyorlar. Bu bölgede buna bağlı olarak bitkisel bir gelişim ve tarım oldukça zor. Ürünlerin hasadı ve kalitesi daha düşük olabilir. Bu bölgedeki bitkilerin kendini tuza karşı koruyabilmeleri için bitki öz sularındaki madde konsantrasyonunu arttırmaları gerek. Bu durum ise Çankırı kavununda doğrudan doğruya çeşitli şekerlerin oluşmasıyla karşımıza çıkıyor. Çankırı ve bölgesinde tuzlu topraklarda yetişen kavunlar bu sebeple biraz daha tatlı, kokulu ve lezzetli olabiliyorlar” diye konuştu.
