Osmanlı dönemi, renkli kişilikleriyle dolu bir dönemdir. Bu kişilerden biri de şüphesiz Bekri Mustafa'dır. Gece gündüz içki içmesiyle tanınan ancak zekası ve esprileriyle de hafızalara kazınan Bekri Mustafa, Osmanlı'nın en ünlü fıkracılarından biri olarak tarihe geçmiştir. Bu yazıda, Bekri Mustafa'nın hayatı, özellikleri ve neden bu kadar sevildiği detaylı bir şekilde incelenecektir.
Bekri Mustafa kimdir?
Bekri Mustafa, 1593 yılında İstanbul'da dünyaya gelmiştir. Yorgancı bir ailenin çocuğu olan Mustafa, çocukluğundan itibaren refah içinde yaşamıştır. Küçük yaşta Kur'an öğrenmiş ve medrese tahsili yapmıştır. Ancak gençlik yıllarında içkiye başlamasıyla hayatı tamamen değişmiştir.
Bekri Mustafa, gece gündüz içki içmesiyle tanınan biri olmuş ve bu yüzden "Bekri" lakabını almıştır. İçki içmek o dönemde hoş karşılanmayan bir davranış olsa da, Bekri Mustafa'nın zekası, esprileri ve hazır cevaplığı sayesinde toplum tarafından sevilmiştir. Özellikle Dördüncü Murat döneminde saraya kabul edilmesi ve padişahın bile onun ayyaşlığını hoş görmesi, onun ününü daha da artırmıştır.
Bekri Mustafa, sadece yaşadığı dönemde değil, günümüzde de hatırlanan ve sevilen bir figürdür. Onun hakkında anlatılan fıkralar, Türk halk kültürünün önemli bir parçası haline gelmiştir. Bekri Mustafa, aynı zamanda içkiyle ilgili olumsuz bir imaj yaratmasına rağmen, zekası ve esprileriyle insanların içki içmeyi meşrulaştırmaya çalıştığı bir dönemde yaşayan bir sembol haline gelmiştir.
Bekri Mustafa Fıkraları
Dördüncü Murat ve Bekri Mustafa
Sultan IV. Murat, içki yasağını uygulamak için zaman zaman tebdili kıyafetle halk arasında denetim yapardı. Bir gün kayığa binerek boğazı geçerken, kayıkçı Bekri Mustafa ile karşılaşır. Sultan, her zamanki gibi içki içip içmediklerini öğrenmek ister. Bekri Mustafa, içki şişesini gizlice çıkarıp birkaç yudum alırken, Sultan'ın merakı artar.
Sultan, içkisini içtikten sonra "Ulan bu şarap, Bekri!" der. Bekri Mustafa, hiç çekinmeden "Evet, şarap" diye cevaplar. Sultan IV. Murat, içki yasağını hatırlatarak "Ben şarabı yasaklamadım mı?" der. Bekri Mustafa ise "Lan sen kimsin, şarabı yasaklayacak?" diyerek oldukça net bir cevap verir. Sonuçta, sarhoş bir halde Sultan’a "Daha iki yudum içtin, kendini padişah zannettin!" diyerek, hem eğlenceli hem de ders verici bir mizah yapar.
Bekri Mustafa'nın İmamlığı
Bir gün, Bekri Mustafa yoksul bir mahallenin önünden geçerken, caminin önünde bir tabut bulunur. Ancak namazı kıldıracak imam ortada yoktur. Cemaat, Bekri Mustafa’yı başında kavuğu ve sırtındaki cübbesiyle hoca sanıp, ona namazı kıldırmasını ister. Bekri Mustafa, aslında hoca olmadığını söylese de, cemaat ısrarla onu imam olarak öne geçirir. Namazı kıldırdıktan sonra ise, tabutun başında ölümün arifesinde bir şaka yapar: "Sen şimdi aramızdan ayrıldın, ama orada biri sana sorarsa, 'Bekri Mustafa imam oldu' de, bizleri anlarlar."
Oruç Fıkrası
Ramazan ayında bir gün Bekri Mustafa, bir adamın oruç kaçırmasından dolayı üzüldüğünü duyar. Hemen yanına yaklaşarak, "Üzülme efendi, o senin kaçırdığın orucu biz tuttuk" diyerek adama moral verir. Bekri Mustafa'nın bu esprili yaklaşımı, hem ona olan sevgiyi pekiştirir hem de halk arasında hoş bir anekdot olarak kalır.
Meyhane Fıkrası
Bir gün Bekri Mustafa, camiye götürülmek üzere zorla ikna edilir. Camiye varıldığında, hoca halkı bir soru ile terletir: "Bir yer vardır ki orada zengin ve fakir ayırımı yoktur, dertli giren neşeli olur, oraya giren herkesin gönlü ferahlar. Burası neresidir?" Bekri Mustafa, bu soruya hiç tereddüt etmeden "Neresi olacak? Meyhane!" diyerek herkesi kahkahaya boğar.
Testi Fıkrası
IV. Murat, Balıkpazarı’ndaki kaçak meyhaneleri gezerken, Bekri Mustafa’yı görür ve bir oyun başlatır. Bekri Mustafa testisini saklamaya çalışırken, Sultan Murat, iki elini birden uzatmasını ister. Bekri Mustafa, testiyi sırtına saklayarak ellerini uzatırken Sultan ona "Oynama Murat, testiyi kırdıracaksın!" diyerek bu durumu esprili bir şekilde savuşturur.
